Baban denizden çıksa yemek yer misin? Denizcilerin Neden Balık Yemediğini Öğrenince Balığa Tövbe Edeceksin
‘Babam denize çıksa yemek yerdim.’ burayı kim söyledi O halde sizi çok üzecek bir haberimiz var çünkü denizciler bile yolculuğa çıkarken aç kalma riskini almazlar! Neden alamadılar sorusunun cevabı ise oldukça farklı. Bu konuyu derinlemesine inceleyelim.
Denizcilerin bir keşif gezisinde yiyecekleri bittiğinde aç kaldıklarını biliyor muydunuz?
Denizcilerin seyir defterlerine yazdıkları birçok farklı not ortaya çıktı.
Gezi kitaplarını okuduğunuzda, denizcilerin bu nedenle sık sık aç kaldığını ve hatta çeşitli hastalıklara yakalandığını okuyabilirsiniz. Büyük keşifler yapan denizciler, bu keşifler sırasında seyir defterlerine de ilginç notlar almışlardır. Örneğin; Balık tuttuklarında daha önce hiç görülmemiş çok sayıda büyük balık sürüsüyle karşılaştıklarını, ancak bu balıkların yenmez olduğunu bir not yazdılar.
Mürettebatın çoğu hayatını kaybetti.
Seyir defterinde, bir mürettebat üyesi mükemmel bir balık sürüsü yakaladıklarını, ancak balıkların çoğunu zehirli oldukları için denize geri saldıklarını belirtti. Hatta bu fark edilmeden önce mürettebattan 40’ı balık zehirlenmesinden öldü. Böylece denizciler daha önce görmedikleri farklı balıkları tüketmemeye karar verdiler.
Tabii ki, adi balıklardan zehirlenmek mümkündür.
Zehrin sadece ilk kez görülen balıklarda bulunmaması doğaldır. Ton balığı ve levrek gibi çok tanıdık balıklar nedeniyle zehirlenmeden ölmek de mümkündür. Bu yüzden denizciler; Hangi balıkların zehirli, hangi balıkların yenilebilir olduğu konusunda birçok teori ortaya attılar. Birden fazla denizci; Sadece otçul balıkların zehirli olduğunu, yırtıcı balıkların insan sağlığına hiçbir zararı olmadığını savundu. Aslında, bu görüş pek doğru değil çünkü diyet ne olursa olsun tüm balıklar zehirli olabilir.
Denizciler, balıkların yenilebilirliği konusunda birçok test yaptılar.
Muhtemelen İspanyolların dindar insanlar olduğunu duymuşsunuzdur. Balığın yenilebilirliğine yönelik bu taahhütten de yararlandılar. Balığı kutsal suya batıran İspanyol denizciler daha sonra balığın üzerine gümüş bir haç ya da gümüş para koydular. Gümüşte bir değişiklik olursa balığın zehirli olduğunu düşünüp balığı denize attılar. Tek yol bu değildi. Diğer denizciler yakaladıkları balıkları güvertenin tepesine astılar. Sinek balığa konarsa yenilebilir, konmazsa zehirli olduğu sonucuna vardılar.
Daha önce balık yedikten sonra ölen insanların neden öldüğü belli değildi.
MÖ 7. yüzyılın başlarında Çinli şifacılar balık tüketiminin ardından ani ölüm fark ettiler ancak 19. yüzyıla kadar balık tüketenlerin neden öldüğü netlik kazanmadı. 1866’da Kübalı bir doktor, insanların ani ölümlerinin kabuklu deniz ürünleri ve balıklardan kaynaklandığını açıkladı.
Ölüm nedenleri enfekte kabuklu deniz ürünleri ve balıktı.
Balık zehirlenmesinden muzdarip insanlar aniden öldü, çünkü bu balıkların kaslarında ve dokularında zehir vardı. Balıklar bu zehri yedikleri planktondan almıştır. Öte yandan balıklar yedikleri planktondan zarar görmedi. Zehir balığın vücudunda depolanmış ve bu şekilde insan vücuduna geçmiştir. Zehirli balık ne kadar pişirilirse pişirilsin balıktaki toksin yok olmuyordu.
Zehirli balık, tüketildikten sonraki bir saat içinde mide ağrısına neden olur.
Vücut zehirle savaşmaya çalışsa da zehir yayılmaya devam eder. Bunu şiddetli kusma ve ishal takip eder. Son derecede ise solunum sistemi ve kalbin çalışma düzeni bozulur ve hatta kalp durabilir. Semptomlardan sonra kısa sürede tıbbi müdahale yapılmazsa ölüme neden olabilir.
Balık zehirlenmesi günümüzde hala bir sorundur.
Her yıl yaklaşık 50.000 zehirlenme olayı oluyor ama zehirlenen her kişinin hastaneye başvurmaması nedeniyle daha fazla zehirlenmenin meydana geldiği düşünülüyor. Bu nedenle gerçek sayıyı net olarak bilmek mümkün değildir. Elbette bu bir numaralı güne dahil olmamak için önlem almakta da fayda var!
